چرا سپرده گذاری؟

با سلام

برخی افراد هنگامی که با نحوه اعطای وام بر اساس سپرده گذاری و معدل حساب روبرو میشوند میگویند:

"اگر این سپرده را در فلان بانک میگذاشتیم 20 درصد به ما سود میداد و با محاسبه 4درصد کارمزدی که بانک میگیره سود واقعی این وام 24 درصد میشه"

"با حساب و سود سپرده سه ماه بانکی (20%سالیانه) + سود سالانه 4% وام سود این وام حداقل 22%می شودکه البته با سود 3% ماهانه بازاری و سود 28% بانکی نسبتا مقرون به صرفه است
لذا با مردم روراست باشید و سود واقعی وام (22%) را به اطلاع عموم برسانید"

"بانک با این پولی که ما سه ماه یا شش ماه در بانک قرض الحسنه مهر سپرده میکنیم، کار میکنه و سود کسب میکنه و درآمد واقعی بانک از سودی هست که از این راه به دست میاره"

ابتدا به قسمتی از قانون تاسیس بانکهای قرض‌الحسنه نگاهی بیاندازیم:

دستورالعمل تاسیس و فعالیت بانک‌های قرض‌الحسنه و نظارت بر آنها

(مصوبه٢١١٨۵٣/٣٩٣٩٨مورخ٢۶/١٢/٨۶هیات وزیران)

ماده ٢٦ـ به سپرده‌های بانک هیچگونه سودی تعلق نمیگیرد.
ماده ٢٧ـ بانک صرفا در قالب عقد قرض‌الحسنه به انجام عملیات بانکی مبادرت مینماید و منابع بانک تنها به اعطای وام قرض‌الحسنه تخصیص داده میشود. این تسهیلات برای رفع نیازهای ضروری مانند ایجاد اشتغال،هزینه‌های ازدواج، تهیه جهیزیه، درمان بیماری، تعمیرات مسکن، کمک هزینه تحصیلی و کمک برای ایجاد مسکن در روستاها اعطا خواهد شد.
تبصره ـ بانک میتواند پس از کسر سپرده قانونی حداکثر معادل پنج‌درصد (٥%) از سپرده‌های پس‌انداز و بیست‌درصد ( ٢٠%) از سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری را به منظور سپرده احتیاطی نزد خود نگهداری نموده و مابقی را به تسهیلات قرض‌الحسنه اختصاص دهد

ماده ٢٨ـ سپرده قانونی بانکهای قرض‌الحسنه ده‌درصد( ١٠%) تعیین میشود و در هر زمان با پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تصویب مرجع مربوط تغییر و اصلاح نرخ سپرده قانونی امکانپذیر خواهد بود.

بنابراین درحقیقت پولی را که شما در بانک قرض‌الحسنه سپرده می‌کنید، برای پرداخت قرض‌الحسنه به بانک قرض میدهید.

بانک باید ده درصد آن را به حساب بانک مرکزی واریز کند (سپرده قانونی).

پنج  درصد آن را به عنوان سپرده احتیاطی نزد خود نگهداری کند (به صورت وجه نقد یا اوراق مشارکت)

هشتاد و پنج درصد باقیمانده را به افراد دیگر قرض بدهد.

مثلا اگر یک شعبه بانک بتواند صد میلیون تومان سپرده از افراد دریافت کند میتواند تا موقعی که این موجودی در سپرده ها هست، مبلغ هشتادوپنج میلیون تومان آن را به افراد دیگر وام بدهد.
ده میلیون تومان را باید به حساب بانک مرکزی واریز کند.
پنج میلیون تومان هم به صورت وجه نقد در صندوق نگهداری کند.که میتواند قسمتی از آن را برای خرید اوراق مشارکت بانک مرکزی استفاده کند.

هر شعبه بانک باید این نسبت مصارف به منابع  را رعایت کند.(مصارف=وام‌ها ، منابع=سپرده‌ها) و در صورت تجاوز از نسبت 85% جریمه میشود.

با توجه به اینکه افراد میتوانند سپرده‌های خود را در هر زمانی از بانک خارج کنند و با توجه به اینکه وام‌ها به تدریج پس داده میشوند، مصارف از منابع بیشتر خواهد شد.
مثال فوق را در نظر بگیرید. اگر پس از دو ماه افرادی که صد میلیون تومان در بانک سپرده کرده‌اند چهل میلیون از بانک برداشت کنند.در این دو ماه پانزده میلیون تومان از وام‌ها وصول شده اند. در نتیجه پس از دو ماه :
مصارف بانک = هفتاد میلیون تومان
منابع بانک = شصت میلیون تومان
نسبت مصارف به منابع = 117 درصد
در این حالت بانک مرکزی اقدام به جریمه بانک متخلف میکند.و از داراییهای آن بانک نزد خود جریمه را برداشت میکند.بنابراین شعب بانک برای جلوگیری از جریمه شدن باید اقدام به جذب منابع کنند.
با توجه به اینکه بانک قرض‌الحسنه سود پرداخت نمیکند و تعداد افراد خیر (که بدون هدف کسب سود و دریافت وام در بانک سپرده میگذارند) نیز محدود هست، طرح‌های پرداخت وام در قبال معدل موجودی سپرده در این نوع بانک‌ها اجرا میشود.در این صورت میتوان به افراد بیشتری وام قرض‌الحسنه پرداخت کرد و نسبت هشتادوپنج درصد را نیز حفظ کرد. 
البته این طرح ها نیز باید به درستی طراحی و مدیریت شوند تا نسبت 85درصد را حفظ کنند.